3 Temmuz 2012 Salı

Şehir Sosyolojisi: 1970 Öncesi Tartışmalar Hakkında Bir Yeniden Değerlendirme

Şehir sosyolojisi alanının teorik kaynakları üzerine Türkçe'de bazı kaynaklar mevcut. Ancak klasik dönem tartışmaları hakkında efradını cami ağyarını mani bir metin bulmak o kadar kolay değil.
Bir Kent Sosyolojisi derlemesi için benden bir yazı istendiğinde bu konuda yazmanın iyi olacağını düşündüm. Kırküç sayfalık uzunca bir makale ortaya çıktı. Geçtiğimiz ay Hece Yayınları arasından Kent Sosyolojisi derlemesinde çıktı. Yazının başlığı "Şehir Sosyolojisi: 1970 Öncesi Tartışmalar Hakkında Bir Yeniden Değerlendirme". Normatif olmaktan kaçınmaya çalıştım ve daha tanıtıcı bir metin olmasına gayret ettim.


Özetlemem gerekirse yazı şu konuları içeriyor:

Şehir sosyolojisi ve şehircilik bilimi alanının doğuşuna zemin hazırlayan 19. yüzyıl kentleşme tarihinin ve sanayi şehirlerinin gelişme ve değişim dinamiklerinin ana hatlarıyla özeti. Şehir çalışmaları alanında kompleksiteye duyarlı metotlarla çalışmanın gerekliliği hakkında bir yöntemsel değerlendirme.
Daha sonra sanayi toplumu ve kapitalizm bağlamında kenti anlama denemeleri ve özellikle kent planlama çalışmalarının başlangıcı. Bu çerçevede ütopik olan ve olmayan kent planlaması ve kent çalışması girişimlerinin başlangıcı: Sir Ebenezer Howard, Sir Raymond Unwin, Sir Patrick Geddes ve Lewis Mumford'ın alanının kuruluşuna katkıları.
Ardından kuruluş döneminin paradigmasının şekillenmesinde derin etkileri olan  Alman kültür dairesindeki yazarlara bir bakış: Max Weber, Georg Simmel, Ferdinand Tönnies, Walter Benjamin, Oswald Spengler.
Giriş niteliğindeki ilk yirmi sayfalık bölümü takiben kent ve göç sosyolojisinin kuruluşuna öncülük eden Chicago Okulu'nun çalışmaları üzerinde duruyorum: Robert Ezra Park, Ernest Burgess, Louis Wirth, Harvey Zorbaugh, William Thomas, Florian Znaniecki, Franklin Frazier ve Charles S. Johnson'ın çalışmalarının kent sosyolojisi bağlamındaki önemleri.
Onbir sayfalık bu bölümün ardından 1945 sonrasında kent sosyolojisi alanındaki yeni gelişmeleri genel hatlarıyla ele almaya çalışıyorum. Raymond Pahl, John Rex ve Robert Moore'un Chicago geleneğine eleştirilerine kısaca odaklandıktan sonra Charles Tilly'nin ekolojik modelini açıkladığı tablosunu merkeze alarak yaklaşımları sınıflandırmaya çalıştım.
En son Herbert Gans'ın ve Manuel Castells'in ilk dönem kritiklerini kısaca zikrettikten sonra 1970'lerin başında yazıyı bitiriyorum.
Aşağıya PDF formatında ekliyorum yazıyı.

İNDİR