Acilen sosyal bilim araştırmalarına konu edilmesi ve olumlu-olumsuz boyutlarıyla ele alınması gereken TOKİ'nin 2010 yılını rekorlarla kapatmış olduğunu okudum gazetede. Bütün ülkede konut ve şehir perspektifini yeniden inşa eden kurumla ilgili sosyolojik araştırmaları yerel ve ulusal düzeylerde kurmak gerekiyor. Özellikle emlak piyasalarında rekabet dinamiklerini etkilemesi ve çok katlı konut üretimini tabana yayarak klasik şehir dokusunu dönüştürmesi ile Anadolu'da kentsel mekanın anlamının kökten dönüşümüne neden olması da bir diğer başlık. Habitat II bildirgesiyle birlikte katmanlı bir analize daha ihtiyaç var. Bir de şu notu düşmekte fayda var. Kentsel dönüşüm projelerinin emsallerinden olan binlerce siyah ailenin yerleştirildiği Chicago'daki Cabrini Greenkonutlarında kalan birkaç aile de çıkarılarak tamamen boşaltıldı.
Cabrini Green Konutları-Chicago
Cabrini Green'in Yıkımı
Richard Sennett'in doğup büyüdüğü ve Gözün Vicdanıkitabında iyi bir eleştirisini yaptığı bu yerleşim toplu-konut projesinin, gelir dağılımın ve yeniden bölüşüm politikalarının bozuk olduğu ve işsizlik ve ekonomik alana katılım sorunlarının çözülemediği ülkelerde nerelere gidebileceğinin ve gelecek kuşaklara miras bıraktığı engellenmişlik deneyimlerinin de iyi bir örneği. Yıllardır gidişatını takip ettiğim bu projenin kapandığı gün, Chicago'da bunu televizyondan öğreneceğim aklımın ucundan geçmemişti. Bahsettiğim Toki haberinin altında ise şu manidar resim vardı.
Toki Konutları
Yeni Kent Peyzajı
"Yaşam Alanı Metafiziği"
Hatırlanabilecek bir diğer önemli olay St. Louis - Missouri'deki Pruitt-Igoe konutlarının 1972'de yakılmasıydı (Arkitera'da bir tanıtım-eleştiri yazısına bakılabilir). Postmodernizmin doğuşunun kesin işareti olarak yaygın şekilde yorumlanan (Sennett, Harvey vd.) bu modernist toplu konut projesi hala canlı bir tartışmanın konusu.Charles Jenks'in bu iddialı konut girişiminin yapımından yıkımına uzanan karmaşık tarih TOKİ'nin veya büyük GYO şirketlerinin toplu konut projeleri bağlamında da tartışılmayı bekliyor. Bu çerçevede Jane Jacobs'ın sokağı savunan kentli yurttaş siyaseti idealinden Moses'in dev ölçekteki yenileşme girişimlerine uzanan hattı kritik ettiği köşe taşı tartışmalarını da hatırlamak mümkün.
Birleşmiş Milletler HABITAT biriminin hazırladığı dünya şehirlerinin mevcut konum ve değişimleri hakkında kapsamlı bilgiler içeren raporu. Oldukça yararlı bir çalışma. 2010-2011 raporunu indirmek için Link
2008-2009 raporu ile birlikte bakmak daha yararlı olabilir. 2008-2009 raporunu indirmek için Link
London School of Economics'in Şehircilik Okulu'nun dünya şehirleri üzerinde yaptığı toplantılar ve yayınlar, günümüz kentleşme dinamiklerinin dünya ölçeğinde aldığı biçim üzerine nitelikli.
Şu SAYFADAfarklı dünya şehirleriyle ilgili metinler var. ŞURADA ise pek çok rapora ulaşılabilir.
Bu toplantılardan biri 2009 senesinde İstanbul'da yapıldı ve toplantıdaki bildiriler bir internet gazetesi formatında yayınlandı. Oldukça doyurucu ve esaslı tebliğler hem Türkçe hem de İngilizce okunabilir.
Türkçesi: İstanbul- Kesişimler ŞehriPDF
Toplantının tüm videoları Youtube'a konmuş. Video 1 Video 2 Video 3
Saskia
Sassen İstanbul'un mevcut konumunu küresel akışlar içinde çözümlemiş ve
özellikle 2000 sonrasında İstanbul'un yükselen grafiğini ayrıntılı
istatistiklerle anlatmış. Tebliği internet gazetesinde de yayınlanmış.
Konuşması şuradanizlenebilir.
Richard
Sennett'e göre İstanbul bir "eklem kent". O da özellikle sokak
kültürü ve kamusallık tartışması bağlamında zihin açıcı bir konuşma yapmış.
Onun da tebliği internet gazetesinde yayınlamış. Konuşması şuradan izlenebilir.
Hashim
Sarkis'in sunumu İstanbul'u Akdeniz ve "Ortadoğu" coğrafyası içinde
mükemmel çözümlemiş. Sarkis'e göre "İster finans ve altın
piyasalarıyla, ister tekstil ve moda sektörüyle ya da inşaat ve emlak
girişimleriyle izah edilsin, şehrin erişimi, giderek artan boyutlarda
Türkiye’nin halihazırdaki coğrafyasının ve ulusal bir alana sıkışmışlığının
ötesine geçmiştir-İstanbul’un ekonomik etkisi bölgesel ve coğrafi yakınlıklar
dolayısıyla Orta Asya ve Balkanlar’dan oluşan bir ikinci halkaya
dolayısıyla da dünyaya uzanmıştır." Konuşması şuradan izlenebilir.
Videolarda
ayrıca Çağlar Keyder, İlhan Tekeli, Şevket Pamuk, Sema Erder, İhsan Bilgin ve başka
pekçok ismin konuşmaları mevcut.
Loic Wacquant- Bourdieu ile Devleti Yeniden Düşünmek Link
Loic Wacquant- Şehrin Kenarlarında Link
Asef Bayat- Kent, Modernite, Yoksulluk Link
William Julius Wilson- ABD Irkçılığı Aşmış Bir Toplum Değil Link
TÜSİAD tarafindan yayınlanan, seçkin akademisyenler tarafindan hazırlanan ve Türkiye'deki demografik dönüşümün boyutlarına dikkat çeken nitelikli bir çalışma. 1999 senesinde yayınlanan bu eser Türkiye nüfusunun yapısına dair analizler ve ayrıca işgücü piyasasının niteliklerine ilişkin de önemli veriler içermekte. Indir
Anlayış dergisinde değişik zamanlarda çıkan kısa değerlendirme yazıları. AB-Türkiye ilişkileri kapsamında toplumun yeniden inşası (Ocak 2005) Link Hayat! Parçalanmış mı istersiniz, sakatlanmış mı? (Subat 2005:) Link Hatalı bir ikilem: Küreselleşme ve milliyetçilik çatışması (Nisan 2005)Link Nobel tartışmalarının encâmı (Kasim 2006)Link Enformasyonel kapitalizm ve akut yoksulluk (Agustos 2008)Link Turgut Cansever’in ardından (Mart 2009) Link Üç maymun dekoru ve Taraf (Aralik 2009) Link
Güney'le (Çeğin) birlikte henüz Ocak ve Zanaat çıkmadan evvel 2004 senesinde yazdığımız ve Doğu Batı dergisinde yayınlanan Bourdieu üzerinden bir ideoloji kritiği yazısı.PDF
Google Chrome ile indirmek gerekiyor. Diğer sunucular desteklemeyebilir.
Şerif Mardin'in eserlerinin kronolojik bir tasnifi. Divan Dergisi'nde yayınlanan dar versiyonu: PDF
Daha sonra Doğu Batı Yayınlarından çıkan Şerif Mardin'e Armağan adlı kitapta genişleterek tekrar yayınladım.
Tenkitli versiyonu : PDF
Ayrıca 1950'li yıllarda akademik yaşamının ilk döneminde hem SBF hocası hem de Hürriyet Partisi genel sekreteri Şerif Mardin'in çalışmalarına eleştirel bir bakış. Weberci Bir Düşünürün Başlangıç Temrinleri: PDF
2004 senesinde TALID'in Türkiye Siyaset Tarihi sayısı için Şerif Mardin'in Ortaköy'deki evinde yapmıştık. Mardin'in Ali Bayramoğlu ile yaptığı mülakatla birlikte verdiği ikinci uzun soluklu mülakat. Daha sonra Doğu Batı Yayınları arasından çıkan Şerif Mardin Okumaları başlıklı derleme eserde tekrar yayınlanmıştı. PDF
Sembolik şiddet gibi bir kavramın yaratacağı entelektüel verim varken bu kavramı bu kadar ciddiye almak manidar olsa gerek. Mahalle kavramında içkin anlam yükü üzerinden bir eleştiri geliştirmek yalınkat ortak duyu için daha cazip görünüyor gibi. Kısa bir kritik. Link
Murat Güvenç ve Hasan Kirmanoglu tarafindan yayınlanan Türkiye Seçim Atlası adlı Türkiye'nin bütün genel seçimlerinin analiz edildiği temel kitapla ilgili iki kritik yazmıştım.
Biri Taraf Gazetesi'nde, diğeri ise Birgün Gazetesi'nin Kitap ekinde çıkmıştı.
Taraf: Link Birgün:Link 2
Birgün Kitap PDF
Türkiye Bilimler Akademisi kitap çıkmadan önce çalışmayı duyurmuştu.
Kitapla ilgili Murat Güvenç ve Hasan Kirmanoğlu bir söyleşide Türkiye siyaset ve partiler sistemine ilişkin değerlendirmeler yapmışlardı. Anlayış Dergisi'ndeki bu söyleşi şuradan okunabilir.
